Kökenleri Akdeniz’de olan enginarın, çok çeşitli kültürel anlamları vardır. Dışarıda en sert, içeriye doğru gittikçe biraz yumuşayan yaprakları ve ortasındaki kalbi ile, belki de insan metaforu bile olabilir bu lezzetli sebze.

Enginar körpe haliyle, veya olgunlaştıkça çıkan mor çiçeğiyle, lezzetli olduğu kadar çok da güzel bir sebzedir. Antik Yunan’daki enginar miti de sebzesi gibi güzel olan Cynara adında bir kızla ilgilidir ve Zinari adasında geçer. Bu güzel kızı Zeus bir gün görür ve çok beğendir, onu da tanrılar mertebesine çıkarıp Olympos’ta yaşatmak ister. Bu cazip teklifi kabul eden Cynara, bir tanrıça olur ve Olympos’ta yaşamaya başlar, ancak zamanla ev ve aile hasreti yaşamaya başlayan bu kız gizlice ölümlüler dünyasına kaçar. Onu yakalayan Zeus çok sinirlenir, ve güzel tanrıçayı enginar bitkisine çevirir. Bu yüzden enginarın Latince adı ‘Cynara scolymus’tur.

Yunan mitolojisinde karşımıza çıkan enginar, tarih boyunca İtalya, İspanya ve Fransa’da asillerin sofralarında servis edilmiş. 15. yüzyılda Osmanlı mutfağına önce yabani enginar girmiş ve sadece 17. Yüzyıla kadar yalnızca turşusu yapılmış. 17. Yüzyılda ise Arnavutköy’de yaşayan İtalyanlar, şu an yediğimiz enginarı ekmişler ve enginar hem halkın hem sarayın sofralarında yer almaya böylece başlamış.

İtalyan ve Fransız mutfağında, çiğ haliye ince doğranarak, hafif pişirilerek salatalarda, sıcak yemeklerde veya çorbalarda kullanılan enginarın, Türkiye’de daha çok zeytinyağlısı yapılır. Enginar düzenli tüketimi karaciğere çok faydalıdır, aynı zamanda antioksidandır ve bağışıklık sistemini güçlendirir. Hatta bazı ev tedavilerinde, enginar yaprağının sarımsakla ezilip, hastanın bilekleri ve ayak altlarına sürüldüğünde soğuk algınlığına çare olduğunu da duymuş olabilirsiniz. 

Peki enginar dolması kalorisi ne kadardır derseniz, bir porsiyonu 510 kaloridir ve protein oranı oldukça yüksektir.

Türkiye’de, bir Bayrampaşa enginarını, İstanbul, Bursa, Uluabat bölgesinde yetişir, bir de İzmir/Sakız enginarını, pazarlarda, mahallenizin enginarcısında veya marketlerde görebilirsiniz. Bayrampaşa enginarı daha geniş bir çanağa sahiptir, büyüdükçe lezzetlenir ve yapraklarının ucu sivridir ve serttir, bu nedenle yaprakları yenmez. İzmir enginarı ise körpeyken güzeldir, ince uzun bir yapıya sahiptir, ve yaprakları yenir. Enginar dolmasını yerken, yaprakları da sıyırıp yememek olmaz. Bu yüzden tarifimizi, bulursanız İzmir enginarı ile yapmanızı öneriyoruz.

Pirinç, bolca taze baharatlar ile hazırladığımız, Knorr Baharatlı Sebzeli Çeşni ile tadını zenginleştirdiğimiz Enginar Dolması tarifimizi, pişirdikten sonra dolapta 3 gün, ağzı kapalı bir kapta saklayabilirsiniz. Bir enginarla, tam bir öğün sağlayan bu yemek, eve yorgun döndüğünüz günlerin de kurtarıcısı olabilir. Şimdi tarifimize geçiyoruz!