Holozoik Beslenme Nedir?
Konu yemek ve beslenme olunca karşımıza bir sürü yabancı terim çıkıyor. Son dönemlerde üretilen bazı terimler çoğunlukta olsa da, temeli biyolojiye dayanan bilimsel bazı önemli terimler de var. Bunlardan biri de holozoik beslenme.
Bugün tüm detaylarıyla holozoik beslenmeyi ele alacağız ve holozoik beslenme nedir, holozoik beslenme yapan canlılar nelerdir teker teker bahsedeceğiz.
Öncelikle holozoik beslenme nedir ona bir değinelim. Holozoik beslenme, besinin katı parçalar halinde yutulması, ardından sindirim sistemine ulaştırılmasıdır.
Bu, kendi sindirim sistemimizden tanıdık gelmiş olabilir zira insanlar da holozoik beslenirler.
Holozoik Beslenme Özellikleri
Holozoik beslenen insan sindirim sistemi, mekanik ve kimyasal olmak üzere iki sürece ayrılır. Öncelikle besinler ağıza girer ve çiğneme işlemine başlanır. Yutaktan geçen ve mideye ulaşan besinler, özel hareketler ile karıştırılır ve ardından çalkalanır. Bu hareketler, besinlerin parçalanmasını sağlar. Mekanik kısım budur.
Ardından kimyasal sindirim başlar. Besin öğeleri olarak da bildiğimiz (karbonhidrat, yağ ve protein gibi) besin molekülleri, bu süreçte sindirim enzimleri sayesinde küçük yapı taşlarına ayrılır.
Emilim ve ardından son olarak da dışkılama gerçekleşir. Ağızdan başlayan ve gereksiz besin moleküllerinin atılmasıyla sonuçlanan bu kompleks süreç, holozoik beslenmenin adımlarıdır.
Omnivor olan insanların sindirim süreçleri, otobur olan inek gibi hayvanlardan oldukça farklıdır. Bu farklı sistemleri toplayan çatı ise holozoik beslenmedir.
Holozoik Beslenme Hangi Canlılarda Görülür?
Holozoik beslenme hayvanlarda sık görülen bir beslenme türüdür.
Eti dişlerle parçalamak, lokmaları bütün halde yutmak ve ardından sindirim sistemine göndermek, holozoik beslenmenin aşamalarındandır.
-Sadece bitkilerle beslenen Herbivorlar,
-Sadece etle beslenen Karnivorlar
-Hem bitkilerle hem de etle beslenen Omnivorlar, holozoik beslenen canlılar kategorisine girerler.
Bu sebeple holozoik canlılar listesini şu şekilde sıralayabiliriz;
-Tavuklar
-Filler
-Geyikler
-Maymunlar
-İnsanlar
-Kaplanlar
-Kurtlar
-İnekler
-Ayılar
-Koyunlar
-Tavşanlar
-Fareler
Holozoik Beslenme Örnekleri ve Çeşitleri
Yukarıda holozoik beslenen canlılar listesini kısaca özetledik. İneklerden kaplanlara ve farelerden insanlara kadar uzanan bu liste, çeşitli sindirim sistemli canlılara ev sahipliği yapıyor.
Avlanan ve avlarının etleriyle beslenen etobur canlılar holozoik beslenmenin ilk çeşidini oluştururken otobur canlılar da ikinci bir holozoik beslenme çeşidini temsil eder.
İnsanlar gibi hem otobur hem de etobur olan omnivorlar; daha kompleks bir sindirim sistemine sahiptirler. Yıllardan beri süregelen genetik aktarım, holozoik beslenen canlıların çenelerinin daha kuvvetli bir yapıya evrilmesine de sebep olmuştur.
Bonus: Meraklıları için Farklı Beslenme Çeşitleri
Biyolojik bazı gereksinimler kişilerin beslenme düzenlerini seçmelerinde ve şekillendirmelerinde rol oynayabilir. Örneğin laktoz intoleransı olan bir birey süt ürünlerinden kaçınacağı bir beslenme düzenini benimseyebilirken; bir çölyak hastası glutensiz beslenmelidir.
Glutensiz beslenme, beslenme düzeninden gluten içeren besinlerin tamamen çıkarılmasıdır. Bu beslenme düzeni, çölyak hastalığı ve gluten duyarlılığı bulunan kişilerin uyması gereken bir düzendir esasında. Yani glutensiz beslenme aslında zayıflamak ya da kilo korumak amacıyla değil, çölyak rahatsızlığı olanların hayatlarını kolaylaştırmak için ortaya çıkmıştır.
Buğday, arpa ve çavdarın liste dışı kaldığı bu beslenme düzeni hakkında daha detaylı bilgi edinebilmek için glutensiz beslenme yazımıza göz atabilirsiniz. Üstelik leziz bir glutensiz ekmek tarifi de yazımızın içerisinde sizleri bekliyor!
Biyolojik gereksinimlerin dışında, etik değerler de insanların beslenme düzenlerini etkileyebiliyor. Vejetaryenlik, veganlık ve benzeri beslenme çeşitleri (nadiren biyolojik sebeplerle benimseniyor olsa da) genellikle etik sebeplerle tercih ediliyor. Tüm hayvansal ürünlerin kullanımını reddeden vegan beslenme nedir öğrenmek için sizleri yazımıza bekliyoruz.
Son olarak da yine etik sebeplerle benimsenen pesketaryen beslenme düzeni hakkında oldukça detaylı bir yazımız mevcut. Mutlaka keşfetmelisiniz!