Trüf umami lezzetlerin başını oluşturan aroması ve bir fiskesiyle bir yemeğe fazlasıyla lezzet katan bir mantar türü. Bu mantar türünün bu kadar farklı ve leziz olmasının başlıca sebebinin topraktan ve ağaçtan geldiği düşünülüyor. Meşe, palamut gibi odunsu meyveleri olan ağaçların 20 cm derinliklerindeki köklerinde yetişen trüf mantarının birçok çeşidi mevcut. Bulması oldukça zor olan mantar olgunlaştığında toprağa ve çevresine güzel ve değişik bir koku salıyor. Mantarları toplamanın en rahat yolu ise eğitilmiş bir av köpeğine sahip olmaktan geçiyor. Tabii ki her mantar türü gibi trüflerin de zararlı ve zararsız olanları mevcut ülkemizde ya da dünyada var olan trüf çeşitlerinin sayısı tam olarak bilinmiyor. Bunun yanı sıra bulunan trüflerin ne kadarının zehirsiz ve tüketime uygun olduğuna dair araştırmalar da sürdürülüyor. Dünya üzerinde en yaygın olan trüf çeşidi Fransa’da bulunan Perigord ve Italya’da bulunan beyaz trüf. Trüflerin yetişebilmesi için yaz yağmurlarına ve oldukça nemli bir havaya ihtiyaçları var, bu nedenle kurak geçen yaz ayları trüflerin olgunlaşması için uygun olmuyor

Bulunması ve yetiştirilmesi oldukça zor olan trüflerin fiyatları da bir hayli yüksek. Ülkemizde siyah elmas olarak anılan trüfün bir kilosu yaklaşık olarak 1000€ değerinde. Bu nedenle trüf aromalı yağlar ve tuzlar da bir o kadar pahalı.

Bu kadar değerli olmasının yanı sıra enfes bir lezzete sahip olan trüf mantarını oldukça taze tüketmek gerekiyor. Yemeklerin üzerine az miktarda rendeleyerek kullanılıyor. Bir tutamı bile bulunduğu yemeğe değişik, topraksı ve enfes bir aroma ekliyor. Maksimum 4-5 gün kadar tazeliğini koruyan trüfler sonrasında aromasının çoğunu kaybediyor. Taze trüf mantarı dışında yemeklere lezzet katması için trüf mantarı yağı ya da tuzu eklenebiliyor. Tazesi kadar büyük etki göstermese de yağı ve tuzu da gerçek trüf içerdiği için lezzet patlamasına yol açıyor.

Trüf toplamak sanıldığı kadar kolay bir işlem değil. Bunun için trüflerin yetiştiği ağaçları bilmek ve mevsimini yakalamak gerekli. Aynı zamanda olgunlaşmış trüflerin kokusunu da iyi ayırt edebilen bir köpek sahibi olmanız gerekiyor. Toplama işlemi de en az bulması kadar zahmetli. Toprağı 20 cm kadar kazdıktan sonra dikkatlice bulunduğu yerden kesilmesi gerekiyor.